Acele Kamulaştırma Davalarına Dair Önemli Noktalar

• Bu kamulaştırma yolu için aciliyet şartı ve milli menfaatlerin korunması şartları aranır. İstisnai bir yöntemdir.
• Acele kamulaştırma onayı Cumhurbaşkanlığı makamınca verilebilmekte ve idare mahkemeden acele bedel taksimi talebi ile yere “el atabilir.“
• Acele kamulaştırma kararı olmadan, idare bir özel mülke et attığında ise kamulaştırmasız el atma söz konusudur ve tazminat hakkı doğmaktadır.
• Tazminata ek olarak “kamulaştırmasız el atma” durumunda işgalin ortadan kaldırılması için men’i müdahale süreci işletilebilir.
• Acele kamulaştırma kararının, acele kamulaştırma gereklerine uygun alınmadığını düşünen malik iptal davası ile iptal hakkına sahiptir.
• Ancak idarenin bu işlemlerine karşın Danıştay’ın son dönem mahkemece takdir yetkilerine bakıldığında iptal eğiliminin azlığı görülmektedir.
• Ancak bu acele kamulaştırma kararı Danıştay tarafından iptal edilmese dahi hukuka aykırılıklar, insan haklarına ve anayasaya aykırılıklar durumlarına göre sırasıyla Anayasa Mah. ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesince sonuç alınması mümkün olmaktadır.
• İlgili yer ile alakalı olarak idare mahkemesinin belirlediği bedeli malik kabul etmediğinde, idare 6 ay içerisinde bedel tespiti ve yerin idareye tescili adına dava açmalıdır. Bu süre içerisinde idare ilgili davayı açmadığında “kamulaştırmasız el atma” hükümleri gündeme gelir.
• Acele kamulaştırma kararlarına karşın açılan “iptal“ davaları için sonuç almak istisnai olsa da açılan bedel tespit ve tescil davalarında çıkan miktarlar ezici çoğunluk ile kararlaştırılan ilk bedelin çok üstünde ve yasal faizi işlenmiş biçimde takdir edilmektedir.
• Ayrıca belirtmek gerekir ki idarenin davacı olarak açmış olduğu bedel tespit ve tescil davalarından hareketle davacı idare lehine vekalet ücreti ödenmesine takdir edilemediğini görüyoruz. Bu noktada AİHM ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulu yeni kararları temel teşkil etmektedir.

Acele Kamulaştırma Davalarına Dair Önemli Noktalar Hukuki Yorum

Uzlaşma görüşmelerinde maliklere idarece veya idare temsilcileri tarafından uygulanan “mahkeme süreçlerinde olumsuz sonuç doğması durumunda doğacak masraflar “ şeklindeki yaklaşımın hukuki temeli yoktur. Acele kamulaştırma başta olmak üzere kamulaştırma süreçleri için bedel tespit ve tescil davası yolunun kullanılması maliklerin ilgili yerleri için değerinde miktarları alabilmelerini mümkün kılmaktadır. Dolayısıyla kamulaştırma süreçlerinde haklarınızı bilerek, doğru değer saptaması yaparak ve süreci doğru yöneterek hak kaybını önleyebilirsiniz.