7. Yargı Paketi ile kanun yoluna başvuru süreleri, göçmen kaçakçılığı, arabuluculuk kapsamı konutta haciz şartları, bağımlılara özel cezaevi gibi birçok yeni düzenleme getirileceği açıklandı.
- Daha önce icra müdürünün kararı ile konut haczine çıkılabilmesi mümkün iken yeni düzenleme ile birlikte, konutta ancak hakim kararı ile haciz yapılabilecek. Hacze gidilen yerin konut olduğu ‘haciz sırasında anlaşılırsa ve borçlu da hacze itiraz ederse haciz yapılamayacak.
- Daha önce çamaşır makinesi, televizyon, buzdolabı, yatak vb. eşyalar evde birer tane ise haczedilmiyor, birden fazla ise haczedilebiliyordu. Yeni düzenlemede ortak kullanımına hizmet eden ev eşyaları, ibadete özgü eşyalar, kişisel eşyalar haczedilemez mallar arasına alınmıştır.
- Önceden alacak miktarını aşacak şekilde haciz (taşkın haciz) yapılmışsa borçlu, buna sonradan itiraz edebiliyordu. Yeni düzenleme ile birlikte ‘haciz esnasında’ taşkın haciz yapılması açıkça yasaklanıyor. Fakat kimin denetleyeceği, mallara kimin değer biçeceği düzenlenmemiş.
- Avukatlık Kanununda yapılması beklenen değişiklikle avukatlara, büro kurma giderlerini karşılaması için uygun şartlarda kredi/finansman desteği sağlanacak. Mesleğinin ilk 5 yılında olan avukatlardan baro aidatı alınmayacak.
- Noter işlem ücretlerinde her yıl Mart ayında yapılan değişiklikler, artık yeni yıldan itibaren geçerli olmak üzere yapılacak.
- Arabuluculuk kapsamına alınan uyuşmazlıkların arttığını görmekteyiz. İlamsız icra yoluyla tahliye hariç kira ilişkisinden kaynaklanan, kat mülkiyetinden ve komşu hakkından kaynaklanan ve ortaklığın giderilmesine ilişkin uyuşmazlıklar zorunlu arabuluculuk kapsamına alınmıştır. Aynı zamanda ticari davalar ve iş sözleşmesinden kaynaklanan uyuşmazlıklar bakımından, itirazın iptali, menfi tespit ve istirdat davalarının zorunlu arabuluculuk dahilinde olduğu açıkça düzenlenmiştir.
- İcra İflas Kanunu, HMK, Ceza Muhakemesi Kanunu, Kabahatler Kanunu ve İnfaz Hakimliği Kanununda yer alan itiraz, istinaf ve temyiz süreleri 2 hafta olarak düzenlenecek; böylelikle kanunlarda süreler yeknesaklaştırılacak.
- Türk Ceza Kanununda yapılması beklenen değişiklikle uyuşturucu ile mücadele kapsamında alınan önlemlerin artırıldığını görüyoruz. Uyuşturucu madde ticareti suçunda bazı uyuşturucu tür ve türevleri kapsam dahiline alınmış ve 10 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası öngörülmüştür. Uyuşturucu kullanmak suçundan dolayı mahkum olup da denetimli serbestliğe ayrılan hükümlülere, ilave tedavi ve rehabilitasyon programlarına katılma yükümlülüğü getirilmiştir. Tedavi ve rehabilitasyon programlarının uygulanacağı müstakil ceza infaz kurumları açılabilecektir.
- Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) ile ilgili birtakım düzenlemeler getirildiği görülse de kanaatimce yeterli değil. HAGB kurumu bazı durumlarda hakkaniyete aykırı kararlar çıkmasına neden olabilmekte. Her ne kadar Beraat kararı verilebileceği hallerde HAGB verilmeyeceğine yönelik düzenleme Kanunumuzda bulunmakta ise de uygulamada bunun pek de bu şekilde işlemediğini görmekteyiz. Bu noktada yargı paketinde daha kapsamlı bir düzenleme gelmesini beklerdim.
- Göçmen kaçakçılığı suçuyla daha etkin mücadele edilebilmesi ve caydırıcılığın sağlanması amacıyla suçun cezasının alt sınırı 3 yıldan 5 yıla çıkarılıyor.
Hukuki Yorum
Genel olarak paketi değerlendirdiğimde özellikle arabuluculuk kapsamının genişletilmesi dikkat çekse de bu zorunluluğun işlerin çözülmesini geciktirmek ve maddi ek külfet doğurmak dışında etkisi olmayacaktır. Bunun yanı sıra belki hukuki bir değerlendirme değil ancak Yargı Paketinin genel düzenlemelerine ve düzenleme sahalarına baktığınız toplumun altında ezildiği sorunları, ekonomik durumu ve cezasızlığı görebiliriz. Dolayısıyla hukuk bir toplumun düzen ve hak bakımından refahı için temel kabul edilmelidir. Aksi durumlarda görüldüğü üzere doğan sorunlar, kanayan yaralar ve süreçler hukuki “yamalar “ ile kapatılmak istenmekte çoğu zaman kısmen geçici çözüm olmakta veya hiç çözüm olamamaktadır.