İnşaat Halinde Veya Maketten Daire Satın Alan 3. Kişinin Sözleşmeden Dönme Ve Vazgeçme Hakkı | Barış Mükyen
  • Tüketiciyi Koruma Hakkındaki Kanunun 45. Maddesinden anlaşıldığı üzere ön ödemeli konut satışında 24 aya kadar “alıcının” sözleşmeden dönme hakkı vardır.
    • Yanlış bilinen bilgi ise satıcının yani müteahhitin bu hakka sahip olduğudur. Bu hak tüketiciye özgüdür.
  • Sözleşmeden dönülmesi ile beraber tüketici yalnızca doğan yasal harç, vergi ve sözleşmeden dönüldüğünde geçen aya bakılarak alınan %2 / %4 arasındaki tazminatı ödemekle yükümlüdür.
    • Yanlış bilgi ise müteahhit yasal faizi ödeyerek bedel iadesine zorlayamaz.
  • Ancak dönme hakkı tescil öncesi yani kat irtifakı kurulmadan, tapu tescili gerçekleştirilmeden söz konusu olan bir haktır.
    • Yanlış bilinen ise arsa sahibinden tapuya şerh düşülerek daire satın alan kişi için bu durum söz konusu olmaz ve tüketici konumunda değerlendirilmez
  • Sözleşmeden dönme süresi olan 24 ay alehe kısaltılamaz ama lehe uzatılabilir. Burada bu süre içerisinde tüketiciye dönme beyanını ulaştırmış olması gerekir aksi durumda vazgeçmiş kabul edilmez.
    • Yanlış bilinen tazminat dönme anına göre değil, dönme beyanını ulaştırmaya göredir.
  • Sözleşmeden dönüldüğüne dair bilgilendirme noter yoluyla gerçekleştirilmelidir. Bu sözleşmeye bağlı kredi durumu söz konusu ise cayma durumunun olduğunun bankaya bildirilmesi yükümlülüğü satıcıya aittir.
  • Tüketicinin sözleşmeden dönmesi için bir gerekçeye ihtiyacı yoktur.
    • Yanlış bilinen ise müteahhitin yani yüklenicinin buradaki durumudur. Artan maliyetlerle beraber müteahhitler bedelleri gösterip veya mazeretsiz teslimden kaçınmaktadır. Bu durum hukuki değil ve kötü niyettir.
  • Bunun dışındaki durumda ise eğer müteahhit yani yüklenici sorumluluklarını gereği gibi veya hiç yerine getirmedi ise tüketici sözleşmeden her halükarda dönme hakkına sahiptir.
    • Burada işi tamamlamayan müteahhitler geri ödemeyi yasal faizle değil denkleştirici adaletle yapmalıdır.
  • Ayrıca müteahhit gereği gibi veya hiç ifayı yerine getirmediğinde sözleşmeden dönülmesinden kaynaklı bir tazminat bedel ödemesi vs. söz konusu olamaz.
    • Yanlış bilinen bilgi ise pandemi dönemi, kur farkları vs. aksi kararlaştırılmadıysa mücbir sebep kabul edilmez.
  • Tüketici sözleşme yapıp sonrasında vefat ettiğinde mirasçıların gerekçe göstermeksizin sözleşmeden dönme hakları vardır.
    • Tüketicinin kazanç elde etmekten sürekli yoksun duruma düşmesi, acze düşmesi durumunda da sözleşmeden vazgeçme hakkı mevcuttur.

Hukuki Yorum

Yargıtay ön ödemeli konut satışları için yüklenicileri yani müteahhitleri “basiretli tacir” olarak kabul eder ve bu durumda bir çok bakımdan riskleri, potansiyel doğabilecek sorunları ön görmelerini bekler. Dolayısıyla belli durumlara göre sözleşmeden dönme, ek bedel talep etme, bedel iadesi yapmak veya benzeri biçimde tüketicinin alehinde girişimde bulunmasını TMK 2 gereği kötü niyet olarak yorumlamaktadır. Ancak aksine alıcı tüketici olarak kabul edilir ve Yargıtay genel görüşü tüketicinin korunması temelli ilerlemektedir. Dolayısıyla ilgili uyuşmazlığınız hakkında kapsamlı bilgi sahibi olmadan, durum özelinde değerlendirilmeden ve doğru saptamalar yapılmadan baskı veya yönlendirmeler ile aksiyon almamanızı tavsiye ederim.