Ön Ödemeli Konut Satışları (Topraktan Satış)

Ön ödemeli konut satışları hakkında vatandaşların bilmesi gerekenler:

1-Ön bilgilendirme formuna ek olarak tüketiciye bağımsız bölüm planı, vaziyet planı, kat planı ve mahal listesi verilmelidir. Kat irtifakı devrinin tüketici lehine tapu siciline tescil edilmesiyle birlikte yazılı bir sözleşme şeklinde veya noterliklerde satış vaadi söz kurulur.

2-Satıcı, geçerli bir sözleşme yapılmış olmadıkça tüketiciden herhangi bir isim altında ödeme yapmasını veya tüketiciyi borç altına sokan herhangi bir belge vermesini isteyemez. Yapı ruhsatı alınmadan, tüketicilerle ön ödemeli konut satış sözleşmesi yapılamaz. (TKHKm40/3)

3-Cayma Hakkının Kullanımı : Tüketici 14 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeden sözleşmeden dönebilir. Taşınmazın kısmen veya tamamen bağlı krediyle alınması durumunda bağlı kredi sözleşmesi, sözleşmenin kurulduğu tarihte hüküm doğurmak üzere cayma hakkı süresi sonunda yürürlüğe girer. Konut finansmanı kuruluşu cayma hakkı süresi içinde tüketiciden faiz, komisyon, yasal yükümlülük ve benzeri isimler altında hiçbir masraf talep edemez.

Cayma hakkının kullanılması durumunda, tüketiciye iade edilmesi gereken tutar ve tüketiciyi borç altına sokan her türlü belge cayma bildiriminin satıcıya ulaştığı tarihten itibaren en geç on dört gün içinde tüketiciye geri verilir.

Satıcının aldığı bedeli ve tüketiciyi borç altına sokan her türlü belgeyi iade ettiği tarihten itibaren, tüketici on gün içinde edinimlerini iade eder. Satıcı, cayma hakkı konusunda tüketicinin bilgilendirildiğini ispat etmekle yükümlüdür.

4- Sözleşmeden Dönme : Tüketici gerekçe göstermeden 24 aya kadar sözleşmeden dönebilir, ancak aksi sözleşme ile kararlaştırılabilir. Satıcı temerrüde düşerse, tüketici sözleşme hükümlerine rağmen sözleşmeden dönebilir. Sözleşmeden dönüldüğünde geçen süreye bakılarak belli oranlarda %4-%8 gibi tazminatlar ödenebilir.

Aşağıdaki durumlarda ise herhangi bir bedel ödenmeden sözleşmeden dönülebilir
-Satıcının yükümlülüklerini hiç ya da gereği gibi yerine getirmemesi (TBK 117)
-Tüketicinin ölmesi
-Tüketicinin kazanç elde etmekten sürekli olarak yoksun kalması durumuna düşmesi (TKHK 45/2)
Tüketicinin kazanç elde etmekten sürekli olarak yoksun kalması sebebiyle sözleşmenin yerine olağan koşullarla yapılacak bir taksitle satış sözleşmesinin konulmasına ilişkin önerisinin satıcı tarafından kabul edilmemesi.

Ek; Sözleşmeden dönülmesi durumunda, tüketiciye iade edilmesi gereken tutar ve tüketiciyi borç altına sokan her türlü belge, dönme bildiriminin satıcıya ulaştığı tarihten itibaren en geç yüz seksen (180) gün içinde tüketiciye geri verilir.

Ek;Konut bedelinin bir kısmının bağlı kredi ile karşılanması durumunda, tüketicinin ödediği satış bedeli satıcı tarafından dönme bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten itibaren en geç yüz seksen (180) gün içinde yalnızca üçüncü belli masraf ve tazminat tutarı düşülüp iade olur.

5-Teslim Kusuru Sebebiyle Sözleşmeden Dönme: Konutun teslimi
-Ön ödemeli konut satışında devir veya teslim süresi sözleşme tarihinden itibaren otuz altı ( 30 ) ayı geçemez. Aşağıdaki hallerde konutun tüketiciye devir veya teslim edildiği kabul edilir:
-Kat mülkiyetine konu konutun tüketici adına tescili,
-Kat irtifakına konu konutun tüketici adına tapu siciline tescil edilmesiyle birlikte konutun oturmaya elverişli bir şekilde zilyetliğinin devri.
Ek olarak belirtilmelidir ki teminat, proje değişiklikleri, hakediş sistemi, bina tamamlama sigortası, bağlı krediler konusundaki satıcının kusurları sebebiyle de tüketicisinin sözleşmeden dönme hakkı mevcuttur.

Ön ödemeli temelden veya maketten daire, gayrimenkul alımlarında kesinlikle hukuki bir danışma ile ilgili tescil ve sözleşme süreci ile alım olmalıdır. Ek olarak yapılan alımlarda satıcılar , tüketicinin bilgisizliğinden faydalanıp çeşitli mağduriyetler yaşatabilmektedir.

Barış Mükyen