İlgili siteye dair tüm çizimlerin teknik bakımdan inceletilmesi
Tüketicilerin ezici çoğunluğu üç boyut, kat boyaması veya maketler üzerinden satın alım yapar oysa ki projenin yapımına dair pusulası teknik projelerdir. Kesinlikle teknik olarak inceletilmesi hayat kurtarır.
Örnek daire ile satın alınan bağımsız bölümün farklarına dair denetim
Çok yapılı projelerde örnek daire üzerinden satın alım yapmak ve üst madde işletilmediğinde kullanım alanı, malzeme, cephe, şerefiye bedeli gibi pek çok bakımdan mağdur edip; sizi hayal kırıklığına uğratabilir.
Yüklenici firmanın araştırılması
Firmanın ticari sicili, iş bitirme durumu, banka kredi ve sicil durumu, projeye dair verilen ipotekler, biten projeler, idarenin görüşü vs. gibi pek çok bakımdan araştırma yapılmadığında konut sahibi olmak hevesiyle başlayan süreç farklılaşır.
Eğer kat karşılığı bir proje ise arsa payı kat karşılığı sözleşmesi ile beraber, satış vaadi sözleşmesinin incelenmesi
İki sözleşmenin de önemine ve çok kapsamlı oluşuna dair pek çok çalışma yaptık. Projelerin temeli bu sözleşmelerdir. Ortalama 70 kalemde mağdur olabilirsiniz.
Ödeme planının ve yükümlülüklerin karşılıklı işin ilerlemesine göre planlanması
Ödeme ile işin ilerleyişinin paralel olmayışı ve sözleşmenin de korumaması ile hem işin gereğince ilerlememesi hem de alım gücü/ticari kazanım gibi noktalarda ciddi kayıplar söz konusu olur.
6- Kat irtifakı ve yönetim planı süreçlerinin bilinçli biçimde yönetilmesi
Kat irtifakları ve özellikle tapuya şerh edilecek yönetim planına dair hem yetki hem içerik denetimi yapılmadığında dairenizi teslim alsanız dahi yıllar süren veya daimi sorunlar sizi bekleyebilir
İnşaatın imal edimi boyunca dönemsel olarak “teknik şartnameye “ bağlı olarak denetim yaptırılması
Tüketiciler genelde örnek daireleri gezip veya maketten/ sunumdan kontrol sonrasında yüklenicinin hazırlamış olduğu matbu sözleşme üzerinden hareket eder. Öncelikle sözleşme ekinde teknik şartname olup olmadığı kontrol edilmeli. Yoksa eklenmeli var ise kontrol edilmelidir. İnşaat imal edilişi boyunca da paralel ilerleyip ilerlemediğinin dönemsel teknik denetimi size hem maddiyat hem konfor bakımından kazanım sağlar.
Teslim süreçlerinin doğru yönetilmesi
Çok yapılı projelerde yüklenici firmalar genellikle teslim sürecini külfet olarak görür buna ek olarak ise bir an önce hukuki teslimi yapmak isterler. Burada en sık karşılaşılan durum inşaat henüz %80- %90 bandında ilerlemiş iken bağımsız bölümün kontrolü ile beraber teslim tutanağının “TÜM PROJE “ için imzalatılmasıdır. Bu durumda kalan kısımlar özellikle ortak alanlar bakımından eksik veya ayıplı olabilmektedir. Özetle teslim teslim alınan, gözden geçirilen ile imza altına alınan aynı olmalıdır.
Kullanım ile ortaya çıkan ayıp ve eksiklere dair sürecin doğru işletilmesi
Kullanım ile beraber ortaya çıkan ayıplar konusunda ise yazılı/resmi bildirim hukuken zamanaşımı/ihtar vb. bakımından önemli iken genelde sözler ile ilerlediğini ve mağduriyetlerin doğduğunu görüyoruz
Yönetim süreçlerinin, yönetim planı ve kat mülkiyeti kanununa paralel ilerleyişinin denetiminin yapılması
Elbette ki sözleşme, tapu, fizibilite, kat irtifakı süreçlerinde yönetim planı denetimi zaruridir. Ancak kullanım ile beraber fiili durumun bunların sağladığı haklar ile yönetildiğine dair kontrol ve bilgi sahibi olunması hem caydırıcı olması hem de kazanımları koruması bakımından çok önemlidir. Aksi halde çok yapılı site ve toplu konutlarda her manada külfetler ile yüzyüze kalabilmektesiniz…
Hukuki Yorum
Yakın bir dostum için konutunun teslimi ve tutanağının imzalanması için firma ile görüşmeye gittim. Bir kez daha gördüm ki tüketicilere karşı firmaların yaklaşımı, tüketicinin haklarını manipüle etmeleri kangren halini almış. Niceleri olmasın diye bu yazıyı kaleme aldım. Yukarıda sıralamış olduğum süreçleri işletmek taşınmaza göre belki ufak sayılabilecek bazı maddi külfetler doğuracak ve aynı zamanda dönem dönem hem zaman ayırmanız hem teknik/ hukuki destek almak gerekecektir. Ancak bunların yapılmaması durumunda ise dönülmez veya dönüşünün çok daha külfetli ve efor bakımından yıpratıcı olduğu bir süreçle karşılaştığınızı görebilirsiniz. Toparlamak gerekirse konut alırken bilinçli süreç yönetmek çok zaruri iken söz konusu site/ toplu konut ise bu çok çok daha önemlidir.